Đừng chủ quan khi người cao tuổi chán ăn

Khi tuổi cao, các vấn đề như chán ăn, ăn không ngon miệng xảy ra rất thường xuyên. Nhưng sẽ rất nguy hiểm nếu tình trạng này kéo dài, có thể dẫn đến kiệt sức, suy nhược, cơ thể không còn sức chống đỡ với các tác nhân gây bệnh. Hiểu được nguyên nhân và dấu hiệu cảnh báo khi người cao tuổi chán ăn sẽ giúp tìm ra phương pháp phù hợp để cải thiện vấn đề này.

1. Tại sao nhiều người cao tuổi thường mắc chứng chán ăn?

• Vấn đề tuổi tác: các chức năng của cơ thể sẽ ngày càng lão hóa theo thời gian và không còn hoạt động tốt như thời trẻ. Vị giác và khứu giác suy giảm khiến người cao tuổi khó có thể ngửi hoặc cảm nhận mùi vị thức ăn. Hơn nữa, người cao tuổi răng thường yếu, thêm vào đó lượng men tiêu hóa tiết ra ít sẽ gây khó khăn cho việc nhai nuốt, chuyển hóa và hấp thu thức ăn. Điều này khiến nhiều người lớn tuổi ăn không còn cảm giác ngon miệng, lâu dần sẽ dẫn đến chán ăn, bỏ bữa.
• Rối loạn tiêu hóa: một số rối loạn về tiêu hóa thường gặp như đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu hay tiêu chảy, táo bón,… cũng khiến người cao tuổi cảm thấy khó chịu và không muốn ăn. Không những vậy, các rối loạn tiêu hóa còn ảnh hưởng đến việc hấp thu các chất dinh dưỡng, khiến người cao tuổi nhanh chóng cảm thấy mệt mỏi, suy kiệt sức khỏe.
• Rối loạn giấc ngủ: tuổi càng cao thì thời gian ngủ sẽ ngày càng ngắn lại. Tình trạng mất ngủ xảy ra rất phổ biến ở người cao tuổi và là nguyên nhân chính dẫn đến lo lắng, căng thẳng, suy nhược cơ thể, tinh thần không ổn định. Những tác động về tâm lý như trên sẽ khiến người cao tuổi không còn hứng thú với việc ăn uống, thường xuyên bỏ bữa và dẫn đến chán ăn.
• Bệnh lý mãn tính: Các bệnh lý mãn tính thường xuyên gặp ở người già như tiểu đường, suy thận, suy tuyến giáp,… cũng có thể gây nên tình trạng chán ăn khi người bệnh đang trong quá trình điều trị.
• Chế độ ăn kiêng khem quá mức: Với người cao tuổi thừa cân béo phì, hoặc đang mắc một số bệnh như tiểu đường, bệnh gan thường có chế độ ăn kiêng khắc nghiệt hoặc ăn kiêng không hợp lý. Điều này cũng sẽ dẫn đến tình trạng chán do cơ thể không còn cảm giác thèm ăn, ăn ngon miệng sau một thời gian ăn kiêng lâu dài.

2. Dấu hiệu cảnh báo người cao tuổi chán ăn

Người cao tuổi chán ăn sẽ có những biểu hiện dễ dàng nhận biết sau đây:

• Cân nặng sụt giảm đáng kể
• Da xanh xao, nhăn nheo, thiếu sức sống
• Tóc rụng nhiều, mỏng và thưa dần
• Cơ thể mệt mỏi, nhìn bất kỳ đồ ăn nào cũng không có cảm giác thèm ăn
• Thường xuyên chóng mặt, xây xẩm mặt mày và có thể lên con ngất xỉu
• Hay cáu gắt, mất ngủ, tâm trạng không ổn định

3. Chán ăn ở tuổi già tác ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao?

Chán ăn kéo dài không chỉ có hại cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người lớn tuổi. Tình trạng biếng ăn khiến cơ thể không có đủ năng lượng để đáp ứng những hoạt động sống hàng ngày. Cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng cũng sẽ làm suy giảm chức năng của hầu hết các cơ quan trong cơ thể như tim mạch, gan thận, tiêu hóa,… khiến cho quá trình lão hóa nhanh xảy ra hơn. 

Chứng chán ăn, biếng ăn ở người lớn có thể gây những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe nếu chuyển sang giai đoạn biếng ăn mạn tính. Khi này người cao tuổi luôn trong tình trạng thiếu cân, suy nhược, suy giảm sức đề kháng và rất dễ mắc các bệnh lý nhiễm trùng hoặc các bệnh mạn tính khác.

Người cao tuổi chán ăn còn gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe tinh thần, khi tâm lý thường trong trạng thái căng thẳng, trầm uất. Khi đó lại làm cho tình trạng chán ăn trở nên trầm trọng hơn và tạo nên vòng bệnh lý luẩn quẩn rất khó điều trị.

3. Làm thế nào để kích thích ăn ngon ở người cao tuổi

Tùy vào từng nguyên nhân và tình trạng chán ăn ở mỗi người mà sẽ có những biện pháp phù hợp để khắc phục tình trạng này. Sau đây là một vài lời khuyên của chuyên gia dinh dưỡng Suppro sẽ giúp cải thiện chứng biếng ăn và kích thích ăn ngon miệng hơn ở người cao tuổi.

• Có chế độ ăn uống lành mạnh, tạo thói quen ăn đúng giờ và không nên bỏ bữa. Các bữa ăn có thể chia nhỏ và phân bổ thành 4-5 bữa/ngày. Người cao tuổi nên chú ý ăn chậm và nhai kỹ để thức ăn được tiêu hóa tốt, tránh bị đầy bụng khó tiêu.
• Xây dựng thực đơn đa dạng, phong phú với những món ăn phù hợp khẩu vị của mỗi người. Các món ăn nên được bày trí bắt mắt hoặc có thể gia tăng hương vị khi chế biến bằng cách sử dụng bơ, giấm, tỏi, gừng,… để kích thích vị giác và khứu giác, thúc đẩy cảm giác ngon miệng tự nhiên cho người cao tuổi.

• Các bữa ăn nên quây quần ăn cùng con, cháu hoặc bạn bè để tạo không khí vui vẻ, kích thích việc ăn uống hiệu quả.
• Tăng cường bổ sung thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng như đồ luộc, hấp, các loại sinh tố trái cây, sữa chua, cháo hoặc súp cao năng lượng.
• Bổ sung kẽm sẽ giúp cải thiện và kích thích vị giác, tăng cường sản xuất các men tiêu hóa, giúp người cao tuổi có cảm giác ăn ngon hơn, tiêu hóa và hấp thu tốt hơn.
• Luyện tập thể dụng, vận động hàng ngày cũng rất cần thiết để giúp tiêu hao năng lượng, buộc cơ thể phải bổ sung thông qua việc ăn uống. Việc luyện tập thể thao cũng giúp nâng cao sức khỏe, thư giãn đầu óc, giảm căng thẳng, từ đó góp phần cải thiện tình trạng chán ăn, bỏ bữa.

Chán ăn ở người cao tuổi tuy xảy ra phổ biến, nhưng nếu người nhà và bệnh nhân chủ quan không có biện pháp khắc phục kịp thời sẽ gây ra những hậu quả khó lường. Hi vọng bài viết trên của Suppro đã giúp độc giả có cái nhìn toàn diện về tình trạng chán ăn, biếng ăn ở người cao tuổi, qua đó có thể giúp ích được cho sức khỏe của bản thân và những người thân yêu.