Khắc phục táo bón ở người lớn tuổi sao cho hiệu quả

Càng lớn tuổi, hệ tiêu hóa càng hoạt động kém hiệu quả, kết hợp với các yếu tố như bệnh lý, chế độ dinh dưỡng,… gây nên tình trạng táo bón rất thường gặp ở người già. Vậy táo bón ở người lớn tuổi ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào? Cách khắc phục tình trạng này ra sao? Hãy cùng Suppro theo dõi bài viết dưới đây.

1. Tại sao người lớn tuổi thường bị táo bón?

Người lớn tuổi được xác định bị táo bón khi quá 3 ngày không đi đại tiện hoặc 1 tuần đi đại tiện dưới 3 lần. Kèm theo đó là tình trạng bụng đau quặn, phân khô cứng và phải rặn mạnh mỗi lần đi cầu, có thể có máu lẫn với phân. Không chỉ vậy, người lớn tuổi đi ngoài nhiều lần trong ngày nhưng mỗi lần đi phân rắn và lắt nhắt không hết cũng được coi là bị táo bón. Vậy những nguyên nhân nào gây ra tình trạng táo bón ở người lớn tuổi?

• Do tuổi tác: Hệ tiêu hóa cũng như các cơ quan khác trong cơ thể đều bị suy giảm chức năng theo thời gian. Lúc này, nhu động ruột giảm khiến cho phân di chuyển trong ruột chậm. Khi đến hậu môn phân khô cứng lại, khó đào thải ra ngoài và gây ra tình trạng táo bón ở người lớn tuổi.
• Do thói quen sinh hoạt: Nhiều người lớn tuổi có thói quen uống ít nước, nhất là những người mắc bệnh liên quan đến thận, bàng quang thường có tâm lý rất ngại uống nhiều nước. Ngoài ra, một số thói quen sinh hoạt như ít vận động, nhịn đại tiện cũng làm tình trạng táo bón ngày càng phổ biến ở người lớn tuổi.
• Chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất gây nên táo bón ở người già. Điều này thường do chế độ ăn ít chất xơ, rau xanh và hoa quả, hoặc do đang điều trị bệnh khiến người lớn tuổi kiêng khem quá mức. Một số người cũng có sở thích ăn thức ăn cay nóng, nhiều chất béo, bơ sữa,… cũng sẽ có khả năng cao mắc táo bón.
• Do bệnh lý và thuốc điều trị: Người lớn tuổi táo bón có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc an thần, chống trầm cảm, thuốc giảm đau nhóm opioid hoặc thuốc tim mạch, huyết áp. Ngoài ra, tình trạng táo bón cũng có thể do ảnh hưởng của một số bệnh lý như trĩ, bệnh đại tràng,… 

2. Táo bón ở người lớn tuổi ảnh hưởng đến sức khỏe ra sao?

Người lớn tuổi không nên chủ quan khi cho rằng táo bón là tình trạng rất phổ biến, bởi táo bón kéo dài lâu ngày sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy nguy hiểm cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Táo bón gây tổn thương mạch máu

Phân cứng và khô khiến người táo bón phải dùng nhiều sức để rặn khi đại tiện, do đó làm tăng áp lực lên các mạch máu. Đặc biệt ở người lớn tuổi, mạch máu não rất dễ bị tổn thương, nên có thể gây nguy cơ vỡ mạch máu não rất nguy hiểm cho sức khỏe.

Táo bón làm tăng nguy cơ trĩ và rò hậu môn

Việc gắng sức rặn để đào thải phân cũng làm tổn thương hệ thống tĩnh mạch ở hậu môn, dễ gây sưng viêm và hình thành búi trĩ. Nếu tình trạng này kéo dài và không được chăm sóc kịp thời, có thể hình thành vết rách hậu môn và gây biến chứng rò hậu môn nghiêm trọng.

Ứ đọng chất thải trong cơ thể

Phân không thể đào thải ra ngoài và tích tụ lâu trong ruột, khiến cho các chất độc trong phân có thể thấm ngược vào máu, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Lúc này, người lớn tuổi bị táo bón rất dễ cáu gắt, khó ngủ, cơ thể cảm thấy bứt rứt, khó chịu.

Các chất cặn bã ứ đọng lâu ngày sẽ dễ gây nguy cơ tắc ruột với các biểu hiện như đau quặn bụng, đầy bụng, khó tiêu, buồn nôn. Lúc này cần phải có sự can thiệp của bác sĩ để được điều trị kịp thời và đúng cách.

3. Chế độ dinh dưỡng giúp khắc phục táo bón ở người lớn tuổi.

Để khắc phục cũng như phòng ngừa táo bón ở người lớn tuổi, việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng là rất quan trọng, đem lại hiệu quả lâu dài, bên cạnh việc kết hợp dùng thuốc và thay đổi thói quen sinh hoạt. Sau đây là những gợi ý về chế độ ăn cho người táo bón từ chuyên gia dinh dưỡng của Suppro.

Những thực phẩm nên ăn

• Rau xanh: Rau xanh là nguồn bổ sung chất xơ tự nhiên vô cùng dồi dào. Chất xơ là yếu tố chính giúp khắc phục hiệu quả tình trạng táo bón ở người lớn tuổi, đặc biệt là chất xơ hòa tan. Ăn nhiều chất xơ có trong rau xanh giúp tăng nhu động ruột, làm mềm phân, giúp người bệnh dễ dàng đào thải phân ra ngoài. Từ đó giúp giảm nguy cơ các biến chứng của táo bón. Vậy nên đừng bỏ qua các loại rau xanh như mồng tơi, súp lơ, rau khoai lang,… trong khẩu phần ăn hàng ngày.
• Trái cây: Trái cây không chỉ chứa chất xơ mà còn là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể. Người già đang bị táo bón nên tích cực thêm vào bữa ăn của mình các loại trái cây họ cam quýt, lê, táo, chuối, bơ,… Điều này vừa giúp bổ sung các chất dinh dưỡng có lợi cho hệ tiêu hóa, vừa làm đa dạng thêm cho chế độ ăn của người bệnh để tránh nhàm chán.
• Khoai lang: Khoai lang là loại củ rất quen thuộc trong hỗ trợ điều trị táo bón ở mọi lứa tuổi, bao gồm cả người già. Do khoai lang chứa hàm lượng chất xơ rất cao (3g chất xơ/ 100g khoai), giàu protein và vitamin nên rất hiệu quả trong cải thiện tình trạng táo bón ở người lớn tuổi.
• Sữa chua: Sữa chua chứa các probiotic (lợi khuẩn) có lợi cho đường ruột cũng như hệ tiêu hóa nói riêng. Ăn 1-2 hũ sữa chua mỗi ngày sẽ giúp tăng cường tiêu hóa và phòng tránh táo bón rất tốt. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể bổ sung probiotic từ các nguồn khác như nấm sữa Kefir, trà nấm thủy sâm,… 

Nhóm thực phẩm cần hạn chế

• Đồ chiên rán chứa nhiều chất béo bão hòa và khó tiêu hóa
• Thức ăn nhanh như xúc xích, thịt hộp, cá hộp
• Đồ ăn chứa nhiều chất tạo ngọt tổng hợp như bánh ngọt, chè, kem, trái cây sấy
• Các chất kích thích và đồ uống có cồn như rượu bia, thuốc lá,… 

Một số lưu ý khác

Bên cạnh việc áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, người lớn tuổi bị táo bón cũng nên tăng cường vận động mỗi ngày. Điều này không chỉ giúp tăng nhu động ruột để giúp việc đại tiện dễ dàng, mà còn giúp tinh thần thư giãn và có lợi cho sức khỏe toàn diện nói chung. Uống đủ nước hàng ngày và hình thành thói quen đại tiện vào khung giờ nhất định cũng rất hiệu quả trong khắc phục và phòng ngừa bệnh táo bón lâu dài.

Hi vọng rằng bài viết trên đã cung cấp được những thông tin hữu ích, giúp độc giả tìm ra cách khắc phục tình trạng táo bón ở người lớn tuổi hiệu quả cho bản thân và những người thân yêu xung quanh mình.